Ορισμός
Τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα είναι αυτοαντισώματα που στρέφονται κατά κάποιων αντιγόνων του θυρεοειδούς αδένα. Τα αντιγόνα αυτά είναι κυρίως η θυρεοειδική υπεροξειδάση (TPO), η θυρεοσφαιρίνη (TG), και ο υποδοχέας της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH-R). Αποτέλεσμα της δράσης των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων είναι η υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών (θυρεοτοξίκωση) ή μειωμένη σύνθεση τους και καταστροφή του αδένα (υποθυρεοειδισμός).
Τα αντισώματα κατά του υποδοχέα της θυρεοτρόπου ορμόνης διακρίνονται σε αντισώματα που διεγείρουν τον υποδοχέα, σε δεσμευτικά αντισώματα και σε αντισώματα που τον αναστέλλουν. Τα μεν πρώτα οδηγούν σε υπερθυρεοειδισμό που χαρακτηρίζει τη νόσο Graves και τα δεύτερα σε υποθυρεοειδισμό. Συγκεκριμένα πρόκειται για μια θυρεοδιεγερτική ανοσοσφαιρίνη τάξης IgG, που μιμείται τη δράση της TSH, ανταγωνιζόμενη παράλληλα την πρόσδεσή της στον υποδοχέα. Ο TSH-R είναι υπεύθυνος για τη φυσιολογική πρόσδεση της TSH, την ενεργοποίηση του μοριακού μονοπατιού της αδενυλικής κυκλάσης, την ενδοκυττάρια αύξηση της cAMP αλλά και την πρόσληψη ιωδίου, που επάγει την σύνθεση και την απελευθέρωση θυρεοειδικών ορμονών.
Δράση
O υπερθυροεοειδισμός στη νόσο του Graves (αυτοάνοσος υπερθυρεοειδισμός) προκαλείται από αυτοαντισώματα κατά του υποδοχέα της TSH (TSH-R). Η μέτρηση των TSI-TRAb μπορεί να είναι χρήσιμη στη διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου. Το TRAb είναι ένας μεικτός πληθυσμός, που περιλαμβάνει διεγερτικά, δεσμευτικά και κατασταλτικά αντισώματα.
Η πλειονότητα των αντισωμάτων κατά του υποδοχέα της TSH μιμείται τη δράση της TSH, ξεφεύγοντας από το σύστημα αρνητικής ανάδρασης που προκαλεί εσωτερική αυτορύθμιση. Το γεγονός αυτό δημιουργεί διέγερση του θυρεοειδούς οδηγώντας στην κλινική θυρεοτοξική κατάσταση της νόσου του Graves.
Σκοπός
Ο έλεγχος των αντισωμάτων κατά των υποδοχέων της TSH (TSI-TRAb) χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με την εξέταση των αντιθυρεοσφαιρινικών αντισωμάτων (anti-TG) και της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (anti-TPO) για την διάγνωση και επιβεβαίωση των αυτοάνοσων νοσημάτων του θυρεοειδούς που σχετίζονται με την υπερέκκριση ή την μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.
Παραγγελία εξέτασης επί συμπτωμάτων
Τα αυτοάνοσα νοσήματα του θυρεοειδούς που εκφράζονται μέσω της ανόδου των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων είναι η νόσος Hashimoto, η νόσος Graves, η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό και ο νεογνικός υποθυρεοειδισμός.
Τα συμπτώματα της νόσου Hashimoto είναι:
- Αύξηση βάρους
- Δυσανεξία στο ψύχος
- Μείωση εφίδρωσης, ξηροδερμία
- Βραδυκαρδία
- Δυσχέρεια στην κίνηση, ομιλία, σκέψη
- Απώλεια μνήμης, συγκέντρωσης
- Λήθαργος, υπνηλία
- Πτώση των άνω βλεφάρων
- Δυσκοιλιότητα
- Οιδηματώδες προσωπείο και άκρα
Τα συμπτώματα της νόσου Graves είναι:
- Απώλεια βάρους
- Δυσανεξία στη ζέστη
- Αυξημένη εφίδρωση
- Υπερκινητικότητα, τρόμο
- Υψηλός καρδιακός ρυθμός
- Μυική αδυναμία
- Διάρροιες
- Εξόαφθλμος και περικογχικό οίδημα
Τα συμπτώματα του συγγενή υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:
- Κοντό ανάστημα
- Ανεπαρκής αύξηση
- Διανοητική καθυστέρηση (κρετινισμός)
Τα συμπτώματα στη θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό εκδηλώνονται αντίστοιχα με τις φάσεις υπερλειτουργίας και υπολειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα.
Συσχετιζόμενες καταστάσεις
Στα νοσήματα του θυρεοειδούς με αυξημένα επίπεδα TSI-TRAb περιλαμβάνεται κυρίως:
- Νόσος Graves: Η νόσος αναφέρεται στη συμμετρική διόγκωση και υπερλειτουργία όλου του αδένα. Αποτελεί το πιο συχνό αίτιο θυρεοτοξίκωσης και προσβάλει κυρίως νεαρά γυναίκες. Εργαστηριακά χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα Τ3, Τ4, μειωμένη TSH στη πρωτοπαθή νόσο Graves-αυξημένη ΤSH στην δευτεροπαθή, φυσιολογική TBG και παρουσία αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων κυρίως ΤSI.
- Θυρεοειδίτιδα Hashimoto:Πρόκειται για σύνδρομο υπολειτουργίας του αδένα με συνεπακόλουθο την ανεπαρκή έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών. Αποτελεί το συχνότερο αίτιο υποθυρεοειδισμού και χαρακτηρίζεται από οζώδη διόγκωση του αδένα. Συχνά συνυπάρχει με άλλα αυτοάνοσα. Εργαστηριακά χαρακτηρίζεται από μειωμένα επίπεδα Τ3, Τ4, υψηλά επίπεδα ΤSH, φυσιολογική ΤBG και παρουσία αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων κυρίως anti-TG και anti-TPO.
- Νεογνικός υποθυροειδισμός:Σπάνια κατάσταση που οφείλεται στην μεταφορά αντιθυρεοειδκών αντισωμάτων από τη μητέρα μέσω του πλακούντα. Εργαστηριακά χαρακτηρίζεται από μειωμένα επίπεδα Τ4, αυξημένη TSH, φυσιολογική TBG και παρουσία αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων, κυρίως TSI.
- Θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό: Συμβαίνει σε γυναίκες που έχουν γεννήσει. Έχει μία πρώτη φάση υπερθυρεοειδισμού διάρκειας 2-4 μηνών, όπου ο θυρεοειδής καταστρέφεται και απελευθερώνονται στο αίμα σε μεγάλες ποσότητες θυρεοειδικές ορμόνες (Τ3 και Τ4) και μία δεύτερη φάση υποθυρεοειδισμού, όπου ο θυρεοειδής δεν παράγει αρκετές ορμόνες και η γυναίκα εμφανίζει ο βρογχοκήλη. Εργαστηριακά στη πρώτη φάση χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα Τ3, Τ4, μειωμένη TSH και στην δεύτερη μειωμένα επίπεδα Τ3, Τ4, υψηλά επίπεδα ΤSH και παρουσία αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.
Δείγμα
Προετοιμασία
Δεν απαιτείται συγκεκριμένη προετοιμασία.
Φυσιολογικές τιμές
0-9 U/L
Σχετικές εξετάσεις
T3, FT3, T4, FT4, TSH, ΑΒΤΡΟ, ANTI-TG, rT3 (ανάστροφη Τ3), TG, CT.
Περιορισμοί
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, τα δείγματα ασθενών ενδέχεται να περιέχουν ετερόφιλα αντισώματα ή ανθρώπινα αυτο-αντισώματα ποντικού (ΗΑΜΑ), τα οποία μπορεί να δημιουργήσουν παρεμβολή.
Όταν χρησιμοποιούνται δείγματα με συγκεντρώσεις βιοτίνης > 10 ng/ml, λαμβάνονται αυξημένα αποτελέσματα TSI-TRAb.
Συνδυαστική ερμηνεία της εξέτασης
Αυξημένα επίπεδα TSI-TRAb και εικόνα υπερθυρεοειδισμού συνιστούν τη διάγνωση της νόσου Graves. Χαμηλά επίπεδα ή απουσία αντισωμάτων TSI-TRAb μετά από ένα διάστημα φαρμακευτικής αγωγής, πιθανόν να υποδηλώνουν ύφεση της νόσου και μπορεί να εξεταστεί η πιθανότητα διακοπής της θεραπείας, εάν το επιτρέπει η κλινική εικόνα του ασθενούς.
Αυξημένα επίπεδα TSI-TRAb) και εικόνα υποθυρεοειδισμού συνιστούν τη διάγνωση της νόσου Hashimoto.
Καθώς τα TSI-TRAb είναι αντισώματα της τάξης IgG, μπορουν να διαπεράσουν τον πλακούντα και μπορεί να προκαλέσουν νεογνική θυρεοειδοπάθεια.
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης και ποια η θεραπεία;
Μια αρνητική απάντηση σημαίνει πως δεν εντοπίστηκαν αντιθυρεοειδικά αντισώματα στον ορό του ασθενούς.
- Στη διαφορική διάγνωση της αιτιολογίας της θυρεοτοξίκωσης. Η παρουσία αντισωμάτων TSI-TRAb) αποδεικνύει ότι η θυρεοτοξίκωση του ασθενούς είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας και δεν οφείλεται σε τοξική οζώδη βρογχοκήλη.
- Στη διάγνωση της νόσου του Graves
- Στον προσδιορισμό του κινδύνου νεογνικής θυρεοτοξίκωσης στο νεογνό γυναίκας με ενεργή ή παρελθούσα νόσο του Graves
- Στη διαφορική διάγνωση της θυρεοτοξίκωσης της κύησης
- Στην αξιολόγηση του κινδύνου υποτροπής της νόσου του Graves μετά από θεραπεία. Αυξηνένα επίπεδα ΤSI-ΤRAb μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας με αντιθυρεοειδικά φάρμακα σχετίζονται με υποτροπή της νόσου Graves. Ωστόσο, αντίστροφα, φυσιολογικά επίπεδα TSI-TRAb, δεν αποτελούν απαραίτητα προγνωστικό εργαλείο της παρατεταμένης ύφεσης.
Τα TSI-ΤRAb ανιχνεύονται στο 75-90% των ασθενών με νόσο Graves. Οι ασθενείς με νόσο Graves και θετικά TSI-TRAb έχουν συνήθως βαρύτερη κλινική εικόνα από τους οροαρνητικούς.
Οι οροαρνητικοί ασθενείς μετά από ένα χρόνο αγωγής με αντιθυρεοειδικά φάρμακα, έχουν 75% πιθανότητα να μείνουν ευθυροειδικοί για ένα χρόνο μετά από τη διακοπή της θεραπείας, ενώ οι ασθενείς με θετικά TSI-TRAb έχουν πιθανότητα μόνο 25% να μην υποτροπιάσουν κατά τον πρώτο χρόνο μετά τη διακοπή της θεραπείας.
Εάν ανιχνεύεται η παρουσία TSI-TRAb αλλά δεν υπάρχει διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει προδιάθεση για θυρεοειδοπάθεια.
Συνιστάται η αποφυγή της επαφής με ιώδιο (Betadine, σκιαγραφικά, σκούρα αντιηλικά κλπ) και τακτική παρακολούθηση από ενδοκρινολόγο.
Θεραπεία: Η αύξηση των επιπέδων TSI-TRAb δεν απαιτεί θεραπεία, παρά μόνο εάν συνδυάζεται με κλινική εκδήλωση υπερ-θυρεοειδισμού ή θυρεοειδίτιδας.
