Ενδοκρινικές Διαταραχές
Οι ενδοκρινικές διαταραχές συνήθως ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες:
- Ενδοκρινολογική νόσος που προκύπτει όταν ένας αδένας υπερπαράγει ή υποπαράγει την εκκρινόμενη ορμόνη, και ονομάζεται ορμονική ανισορροπία.
- Ενδοκρινικές παθήσεις λόγω της ανάπτυξης βλαβών (όπως οζίδια ή όγκοι) στο ενδοκρινικό σύστημα, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν ή να μην επηρεάσουν τα επίπεδα ορμονών.
Το ενδοκρινικό σύστημα ανάδρασης βοηθά στον έλεγχο της ισορροπίας των ορμονών στην κυκλοφορία του αίματος. Εάν το σώμα έχει υψηλό ή χαμηλό επίπεδο μίας συγκεκριμένης ορμόνης, το σύστημα ανάδρασης σηματοδοτεί τον κατάλληλο αδένα ή αδένες για να διορθώσει το πρόβλημα. Μπορεί να προκύψει ορμονική ανισορροπία εάν αυτό το σύστημα ανάδρασης έχει πρόβλημα να διατηρήσει το σωστό επίπεδο ορμονών στην κυκλοφορία του αίματος ή εάν το σώμα δεν καταφέρνει να τις απομακρύνει σωστά από την κυκλοφορία του αίματος.
Τα αυξημένα ή μειωμένα επίπεδα της ενδοκρινικής ορμόνης μπορεί να προκληθούν από:
- Πρόβλημα με το ενδοκρινικό σύστημα ανάδρασης
- Νόσος του ενδοκρινούς αδένα
- Αποτυχία ενός αδένα να διεγείρει έναν άλλο αδένα να απελευθερώσει ορμόνες (για παράδειγμα, ένα πρόβλημα με τον υποθάλαμο μπορεί να διαταράξει την παραγωγή ορμονών στην υπόφυση)
- Μια γενετική διαταραχή, όπως πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία (MEN) ή συγγενής υποθυρεοειδισμός
- Μόλυνση του αδένα
- Τραυματισμός ενδοκρινούς αδένα
- Όγκος ενδοκρινούς αδένα
Οι περισσότεροι ενδοκρινικοί όγκοι και οζίδια (οζίδια) είναι μη καρκινικά. Συνήθως δεν εξαπλώνονται σε άλλα μέρη του σώματος. Ωστόσο, ένας όγκος ή ένας όζος στον αδένα μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή ορμονών του αδένα.
Τύποι Ενδοκρινικών Διαταραχών
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ενδοκρινικών διαταραχών. Ο διαβήτης είναι η πιο κοινή ενδοκρινική διαταραχή που διαγιγνώσκεται στις Η.Π.Α.
- Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού ή της χρήσης των υδατανθράκων από τον οργανισμό, με αποτέλεσμα αύξηση της τιμής της γλυκόζης του αίματος. Συνοδεύεται από διαταραχή άλλων βασικών συστατικών των τροφών που είναι τα λίπη και οι πρωτεΐνες. Ο πυρήνας αυτού του προβλήματος βρίσκεται στην ανεπάρκεια μιας ορμόνης του παγκρέατος, της ινσουλίνης. Η ανεπάρκεια αυτή αφορά είτε μειωμένη παραγωγή της ορμόνης, είτε αυξημένες ανάγκες του οργανισμού στις οποίες το πάγκρεας δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
Οι κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1, ο διαβήτης τύπου 2 και ο διαβήτης της κύησης. Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει χρόνια πορεία και μπορεί να προκαλέσει μια σειρά σοβαρών επιπλοκών, όπως καρδιαγγειακή νόσο, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, βλάβες του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, βλάβες των νεύρων, στυτική δυσλειτουργία κ.ά. Η κλασική συμπτωματολογία του σακχαρώδους διαβήτη περιλαμβάνει την πολυουρία, την πολυδιψία, την πολυφαγία και την απώλεια σωματικού βάρους.
Άλλες ενδοκρινικές διαταραχές περιλαμβάνουν:
- Ανεπάρκεια επινεφριδίων. Τα επινεφρίδια απελευθερώνουν πολύ λίγη ορμόνη κορτιζόλη και μερικές φορές αλδοστερόνη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, στομαχικές διαταραχές, αφυδάτωση και δερματικές αλλαγές. Η νόσος του Addison είναι ένας τύπος επινεφριδιακής ανεπάρκειας.
- Νόσος Cushing. Η υπερπαραγωγή μιας ορμόνης της υπόφυσης οδηγεί σε υπερδραστήρια επινεφρίδια. Μια παρόμοια κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο Cushing μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα, ιδιαίτερα παιδιά, που λαμβάνουν υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών φαρμάκων.
- Γιγαντισμός (ακρομεγαλία) και άλλα προβλήματα αυξητικής ορμόνης. Εάν η υπόφυση παράγει υπερβολική αυξητική ορμόνη, τα οστά και τα μέρη του σώματος ενός παιδιού μπορεί να αναπτυχθούν ασυνήθιστα γρήγορα. Εάν τα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης είναι πολύ χαμηλά, ένα παιδί μπορεί να σταματήσει να αυξάνεται σε ύψος.
- Υπερθυρεοειδισμός. Ο θυρεοειδής αδένας παράγει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών, οδηγώντας σε απώλεια βάρους, γρήγορο καρδιακό ρυθμό, εφίδρωση και νευρικότητα. Η πιο κοινή αιτία για έναν υπερδραστήριο θυρεοειδή είναι μια αυτοάνοση διαταραχή που ονομάζεται νόσος του Graves.
- Υποθυρεοειδισμός. Ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει αρκετή θυρεοειδική ορμόνη, οδηγώντας σε κόπωση, δυσκοιλιότητα, ξηροδερμία και κατάθλιψη. Ο υπολειτουργικός αδένας μπορεί να προκαλέσει επιβράδυνση της ανάπτυξης στα παιδιά. Ορισμένοι τύποι υποθυρεοειδισμού είναι παρόντες κατά τη γέννηση.
- Υπουποφυσισμός. Η υπόφυση απελευθερώνει ελάχιστες ή καθόλου ορμόνες. Μπορεί να προκληθεί από διάφορες ασθένειες. Οι γυναίκες με αυτή την πάθηση μπορεί να σταματήσουν να έχουν περίοδο.
- Πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία Ι και ΙΙ (MEN I και MEN II). Αυτές οι σπάνιες, γενετικές καταστάσεις μεταβιβάζονται μέσω των οικογενειών. Προκαλούν όγκους του παραθυρεοειδούς, των επινεφριδίων και του θυρεοειδούς αδένα, οδηγώντας σε υπερπαραγωγή ορμονών.
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS). Η υπερπαραγωγή ανδρογόνων παρεμποδίζει την ανάπτυξη των ωαρίων και την απελευθέρωσή τους από τις γυναικείες ωοθήκες. Το PCOS είναι μία από τις κύριες αιτίες υπογονιμότητας.
- Πρόωρη εφηβεία. Συμβαίνει όταν οι αντίστοιχοι ενδοκρινείς αδένες απελευθερώσουν ορμόνες φύλου πολύ νωρίς στη ζωή ενός παιδιού, συνήθως κάτω των 9 ετών.
